Η Κρίση του «Χόρα» του 1976 και η πολιτική κατευνασμού της
Τουρκίας
Οι σύγχρονες Ελληνοτουρκικές σχέσεις χαρακτηρίζονται από μεγάλες περιόδους εντάσεων
και έπειτα εκτόνωσης. Οι ειρηνικές περίοδοι μεταξύ των δύο χωρών, αποδείχτηκαν
βραχύβια και θνησιγενή διαλείμματα.
Το 1976 οι ρωγμές στις ελληνοτουρκικές σχέσεις ήταν βαθιές. Είχαν άλλωστε προηγηθεί οι
δύο παράνομες, βάσει του διεθνούς δικαίου, εισβολές της Τουρκίας στην Κυπριακή
Δημοκρατία, στις 20 Ιουλίου και στις 14 Αυγούστου 1974 αντίστοιχα.
Οι διεθνείς αντιδράσεις μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο
Σε αντίθεση με τον Αττίλα I, που αντιμετωπίσθηκε δυστυχώς συγκαταβατικά από διάφορες
δυτικές χώρες, ή με σιωπηρή αποδοχή από τη διεθνή κοινότητα, η νέα τουρκική εισβολή
στις 14 Αυγούστου 1974, καταδικάσθηκε άμεσα. Η επίκληση του δικαιώματος
επεμβάσεως, το οποίο σύμφωνα με το τουρκικό αφήγημα απέρρεε από τη συνθήκη
εγγυήσεως, δεν μπορούσε να σταθεί υπό τις νέες συνθήκες που είχαν δημιουργηθεί στην
Κύπρο, μετά το τέλος του πρώτου Αττίλα και τη σταδιακή αποκατάσταση της
συνταγματικής νομιμότητας. Η Τουρκία ήταν έκθετη στα μάτια της διεθνούς κοινής
γνώμης, χωρίς όμως να φαίνεται να ενοχλείται ιδιαίτερα από αυτό.1 Ωστόσο, το Συμβούλιο
Ασφαλείας, με επανειλημμένα ψηφίσματά του, καταδίκασε την νέα κατάσταση
απαιτώντας να μπει τέλος στις επεμβάσεις ξένων στρατιωτικών δυνάμεων στην Κυπριακή
Δημοκρατία.23 Ταυτόχρονα, οι ειρηνευτικές δυνάμεις των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο,
κατήγγειλαν την Τουρκία, πως παραβίαζε συστηματικά την εκεχειρία που είχε αποφασιστεί
στις 23 Ιουλίου 1974, μετά τον πρώτο Αττίλα.4 Τις ίδιες καταγγελίες πραγματοποίησε και η
Αμερικανική πλευρά, και συγκεκριμένα ο υπουργός Άμυνας, James Schlesinger.
5
Σε αντίστοιχο κλίμα, η Σοβιετική Ένωση, που ήταν συγκρατημένα θετική απέναντι στην
πρώτη τουρκική επέμβαση, άλλαξε στάση κατά τον Αττίλα ΙΙ, σε φραστικό επίπεδο. Αυτό
συνέβη, αφενός διότι η κατοχή του 36,3% του εδάφους της Κύπρου επέτρεπε θεωρητικώς
τον καλύτερο έλεγχο του νησιού από το ΝΑΤΟ, φέρνοντας μια κατάσταση στο νησί
ιδιαίτερα προβληματική για τις σοβιετικές βλέψεις και γενικότερες ισορροπίες.
