FAST FORWARD FESTIVAL 6
ΠΑΜΦΙΛΟΣ
RAQS MEDIA COLLECTIVE
έως 24.5.2019
Ωδείο Αθηνών (Βασιλέως Γεωργίου Β’ 17-19 | Είσοδος από Ρηγίλλης) | 12:00-20:00
(η έκθεση κλείνει στις 17:00 τις ημέρες των συζητήσεων)
Πόσο βαθιά πρέπει να βουτήξεις για να βρεις αυτό που ψάχνεις; Με αφορμή το ναυάγιο των Αντικυθήρων, και ειδικότερα δύο από τα λιγότερο διάστημα ευρήματα του – ένα κατακερματισμένο άγαλμα φιλοσόφου και μια κούπα που έχει πάνω της χαραγμένο το όνομα «ΠΑΜΦΙΛΟΣ»–, η διεθνούς φήμης ομάδα Raqs Media Collective, από την Ινδία, έρχεται στην Ελλάδα, μετά από πρόσκληση του FAST FORWARD FESTIVAL 6, και κάνει κατάδυση στην Αθήνα μέσα από μία εγκατάσταση και μια σειρά συζητήσεων.
Μπορεί κανείς να ανακαλύψει μια φιλοσοφική θέση για τη φιλία μεταξύ όλων των ανθρώπων (πάμφιλος) μέσα σε ένα πλοίο που ναυάγησε μερικά χρόνια μετά την επανάσταση των σκλάβων υπό τον Σπάρτακο; Πώς συνδέεται το Ναυάγιο των Αντικυθήρων με την έννοια των κοινών στην Αθήνα του σήμερα, όπως αυτή διαμορφώνεται και συντηρείται στον απόηχο της κρίσης; Η ομάδα από το Νέο Δελχί μεταμορφώνει το Ναυάγιο των Αντικυθήρων και τα ευρήματά του σε μια μεταφορά για τη σύγχρονη Αθήνα και το ναυάγιο της καθημερινότητας με την εγκατάσταση Πάμφιλος που παρουσιάζεται στο πλαίσιο του Fast Forward Festival 6 σε ανάθεση και παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση από 15 έως 24 Μαΐου στο Ωδείο Αθηνών (Βασιλέως Γεωργίου Β’ 17-19 | Είσοδος από πάρκινγκ Ρηγίλλης).
Τα μέλη της Raqs Media Collective επισκέφτηκαν πολλές φορές την Αθήνα και, μαζί με Έλληνες συνεργάτες, πραγματοποίησαν μια εκτεταμένη και εις βάθος έρευνα σχετικά τόσο με το Ναυάγιο των Αντικυθήρων όσο και με την έννοια των κοινών. Επισκέφτηκαν αρχαιολογικούς χώρους, νοσοκομεία, σχολεία, πάρκα, αυτοδιαχειριζόμενες επιχειρήσεις και συλλογικότητες. Συζήτησαν με δασκάλους, ποιητές, μετανάστες, νοσοκόμες, δικηγόρους και φαρμακοποιούς, ανθρώπους διαφορετικών ιδιοτήτων που, σύμφωνα με τους καλλιτέχνες, «έχουν ως κοινό ότι ασχολούνται με το ναυάγιο της καθημερινότητας, βουτούν στα βάθη κάθε νέας ημέρας και ανεβαίνουν αναζητώντας αέρα».
Οι Raqs δημιούργησαν μια εμβυθιστική εγκατάσταση. Συνδυάζοντας βίντεο, ήχο και φως, η εγκατάσταση μεταφέρει τον επισκέπτη στον βυθό της θάλασσας, όπου έννοιες, αγάλματα και λέξεις συνθέτουν ένα τοπίο που αλλάζει την αίσθηση του ορίζοντα, όπως συμβαίνει σε μια κατάδυση.
Παράλληλα, στον ίδιο χώρο οργανώνεται μια σειρά διαλογικών συναντήσεων (clusters), όπου ενώνονται φωνές και σκέψεις ανθρώπων από διαφορετικά πεδία δραστηριοτήτων. Πώς συνδέονται ο δύτης βαθέων υδάτων με τον μουσικοσυνθέτη, ο αρχιτέκτονας με τον ψυχοθεραπευτή, ο εξόριστος ποιητής με τον δάσκαλο, ο νέος μετανάστης με τον ακαδημαϊκό, ο συγγραφέας εθελοντής με τον φαρμακοποιό; Πώς μπορεί κάποιος να γίνει φίλος των πάντων;
Οι Raqs Media Collective συστήνουν στο αθηναϊκό κοινό μια εμπειρία κατάδυσης στο κέντρο της πόλης, ένα έργο που φέρνει στο προσκήνιο το αρχαίο ναυάγιο και την ιδέα του «Πάμφιλου», όχι για να προβληματιστούμε σχετικά με τον κίνδυνο της βύθισης, αλλά για να σκεφτούμε από κοινού τις πολλαπλές δυνατότητες διάσωσης.
Σύλληψη, Βίντεο, Σενάρια: Raqs Media Collective
Καλλιτεχνική Επιμέλεια: Κάτια Αρφαρά
Έρευνα: Θεοδώρα Καπράλου, Αθηνά Σταματοπούλου
Παραγωγή: Δήμητρα Δερνίκου, Βασίλης Παναγιωτακόπουλος
Εκτέλεση παραγωγής: Απόστολος Βασιλόπουλος, Δέσποινα Σιφνιάδου, Δήμητρα Μπουζάνη
Τεχνικός Διευθυντής: Λευτέρης Καραμπίλας
Αναπληρωτής Τεχνικός Διευθυντής & Touring Manager: Φίλιπ Χιλς
Διοικητική Υποστήριξη Τεχνικών Υπηρεσιών: Ρεβέκκα Στάμου
Raqs Studio: Aarushi Surana, Shamsher Ali
Υποβρύχιες λήψεις: ΙΡΙΣ ΑΜΚΕ (Αλέξανδρος Σωτηρίου, Μαρία Ροδίτη, Θανάσης Χρονόπουλος,
Χαράλαμπος Μήτρου, Αντώνης Μήτρου)
Πρωτότυπος σχεδιασμός «Μήτιδας»: Ευτύχης Ευθυμίου (Decode Fab Lab)
Κατασκευή «Μήτιδας», κατασκευή υφασμάτινων αντικειμένων, σχεδιασμός και κατασκευή τραπεζιών: Decode Fab Lab
Κατασκευή φάρου: Lazaridis Scenic Studio
Σχεδιασμός και παραγωγή κεραμικών αγγείων: ΕΑ/ΘΕΤΙΣ © ATTIC BLACK: THETISAUTHENTICS LTD 2019
Μοντάζ (Φιλμ): Rajan Singh
Χρωματική επεξεργασία (Φιλμ): Pradeep Gosain
Ηχητικός σχεδιασμός (Φιλμ): Ish Shehrawat
Συντονισμός Συζητήσεων: Θεοδώρα Καπράλου
Συμμετέχοντες: Γιάννα Γιαμαρέλου, Ribwar Qobadi, Αλέξανδρος Σωτηρίου, Θανάσης Χρονόπουλος, Νίκος Αγαπάκης, Μανώλης Μανουσάκης, Δημοσθένης Παπαμάρκος, Νίκος Αναστασόπουλος, Ειρήνη Κουμπαρούλη, Αργυρώ Χιώτη, Γιώργος Παπανικολάου, Γιώτα Πασσιά, Mahboubeh Tavakoli, Αλέξανδρος Κιουπκιολής, Πολυξένη Παπαλέξη, Θωμάς Τσαλαπάτης
Ανάθεση & Παραγωγή
Onassis Stegi/Fast Forward Festival
Διαβάστε περισσότερα
Η Raqs Media Collective ιδρύθηκε το 1992 στο Δελχί από τους Monica Narula, Jeebesh Bagchi και Shuddhabrata Sengupta, που γνωρίστηκαν όταν σπούδαζαν κινηματογράφο. Βασικό στοιχείο της δουλειάς τους είναι η έννοια του «κινητικού στοχασμού», δηλαδή η συνεχής αναζήτηση νέων μορφών και μεθόδων καλλιτεχνικής δημιουργίας. Το έργο τους εστιάζει στις έννοιες των κοινών και του χρόνου και συχνά συνδέεται με ιστορικά γεγονότα που γίνονται αφορμή και υλικό έμπνευσης.
Ανάμεσα στις δραστηριότητες της κολεκτίβας είναι η παραγωγή σύγχρονης τέχνης, η συγγραφή και η έκδοση βιβλίων, καθώς και η επιμέλεια εκθέσεων, με πιο πρόσφατη την Μπιενάλε της Σαγκάης, “Why Not Ask Again? Arguments, Counter-arguments and Stories”, ενώ ένα από τα επόμενα πρότζεκτ τους είναι η Triennale 2020 της Γιοκοχάμα (Ιαπωνία).
Στα αρχαία ελληνικά, το επίθετο πάμφιλος («ο παρ’ όλων φιλούμενος, αγαπώμενος, αγαπητός», σύμφωνα με το Λεξικό Δημητράκου) αποδιδόταν τόσο σε ανθρώπους όσο και σε αντικείμενα ή έννοιες. Ο Αισχύλος στις «Ευμενίδες» του αναφέρει: «ἐκ δ ̓ ὑγιείας φρενῶν ὁ πάμφιλος καὶ πολύευκτος ὄλβος» (536), δηλαδή από την ψυχική υγεία πηγάζει η αγαπητή σε όλους και πολυπόθητη ευτυχία. Με την ίδια λέξη βάφτισαν, σχηματικά ως ψευδώνυμο, οι αρχαιολόγοι τον άνθρωπο, τμήματα του σκελετού του οποίου βρέθηκαν σε πρόσφατες νέες έρευνες στον χώρο του Ναυαγίου των Αντικυθήρων (2016).
Raqs Media Collective
Η κολεκτίβα Raqs Media Collective (1992, Νέο Δελχί, Ινδία) ακολουθεί τις επιταγές της πρακτικής που η ίδια έχει ονομάσει «κινητική περισυλλογή», για να οδηγηθεί σε μια πορεία ανήσυχη ως προς τη μορφή της και απαιτητική ως προς τις διεργασίες της. Η Raqs αρθρώνει μια ενδόμυχη βιωμένη σχέση με τον χρόνο –σε όλες του τις βαθμίδες–, μέσα από την προσδοκία, την εικασία, την εμπλοκή και την ανασκαφή. Καθώς τα μέλη της κολεκτίβας επινοούν σχήματα γνωστικής και αισθητηριακής οξύτητας, το έργο των Raqs αναδιαμορφώνει τα πεδία της αντίληψης, αλλάζει τους όρους της σωματικής συμπαρουσίας και απαιτεί από όλους να ξανακοιτάξουν με καθαρό βλέμμα ό,τι θεωρούν δεδομένο.
Οι Raqs έχουν παρουσιάσει δουλειά τους σε πολλές διεθνείς εκθέσεις, όπως στην documenta και στις Μπιενάλε της Βενετίας, του Σάο Πάολο, του Σίντνεϊ, της Ταϊπέι και του Λίβερπουλ.
Κάποιες από τις πρόσφατες και τις επερχόμενες ατομικές εκθέσεις τους είναι οι “Still More World” στο Μουσείο Mathaf Museum, στην Ντόχα του Κατάρ (2019), “Twilight Language” στην γκαλερί Manchester Art Gallery (2017-2018), “Everything Else Is Ordinary” στο Μουσείο «K21 για την Τέχνη του 21ου Αιώνα (K21 Museum for 21st Century Art)» στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας (2018), “If It’s Possible, It’s Possible” στο MUAC της Πόλης του Μεξικού (2015) και “Untimely Calendar” στο Εθνικό Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (National Gallery of Modern Art) στο Νέο Δελφί της Ινδίας (2014-2015). Οι Raqs έχουν επιμεληθεί εκθέσεις όπως οι “In The Open or in Stealth” στο MACBA της Βαρκελώνης (2018–2019), “Why Not Ask Again” στην Μπιενάλε της Σαγκάης (2016-17), “INSERT2014” στο Νέο Δελχί (2014) και “Rest of Now & Scenarios” στη Manifesta 7 στο Μπολζάνο (2008). Τέλος, οι Raqs έχουν αναλάβει την καλλιτεχνική διεύθυνση της επερχόμενης Τριενάλε της Γιοκοχάμα για το 2020.
Ώρες λειτουργίας: 12:00-20:00*
*Η έκθεση κλείνει στις 17:00 τις ημέρες που πραγματοποιούνται οι συζητήσεις: Δευτέρα 6, Τετάρτη 15, Πέμπτη 16, Παρασκευή 17 και Σάββατο 18 Μαΐου
Δεν υπάρχει πρόσβαση σε αμαξίδια ΑμεΑ
Είσοδος ελεύθερη
https://www.onassis.org/el/whats-on/fast-forward-festival-6/fff6-pamphilos
FFF6 | ΟΙ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΜΦΙΛΟΥ
RAQS MEDIA COLLECTIVE
Δευτέρα 6, Τετάρτη 15, Πέμπτη 16, Παρασκευή 17, Σάββατο 18 Μαΐου
18:00-20:00
Φωνές και σκέψεις ανθρώπων από διαφορετικά πεδία δραστηριοτήτων ενώνονται σε μια σειρά διαλογικών συζητήσεων γύρω από το ναυάγιο των Αντικυθήρων, το εύρημα του «Πάμφιλου» και τις πολλαπλές δυνατότητες διάσωσης της κοινωνίας.
H διεθνούς φήμης ομάδα από το Νέο Δελχί, Raqs Media Collective, δημιουργεί ένα έργο ειδικά για την Αθήνα, μετά από πρόσκληση της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση και του Fast Forward Festival 6. Ταυτόχρονα, οργανώνουν στον ίδιο χώρο μια σειρά διαλογικών συναντήσεων (clusters), θέλοντας να εξερευνήσουν το νόημα της λέξης «Πάμφιλος», που βρέθηκε χαραγμένη σε μια κούπα στο ναυάγιο.
Οι Raqs επιστρατεύουν το μοτίβο των υποβρύχιων ανασκαφών και της δραστηριότητας της κατάδυσης στην καθημερινότητα και στον ιστό μιας πόλης, για να δημιουργήσουν ένα ανοιχτό περιβάλλον συζήτησης και εξερεύνησης. Οι πέντε απογευματινές συναντήσεις, με τίτλους «Υποβρύχιος ορίζοντας», «Αποσυμπίεση», «Ρεύμα», «Κύμα» και «Πλευστότητα», θα ανοίγουν με μια εισαγωγή των Raqs, ενώ το νήμα που τις ενώνει θα κρατάει η Θεοδώρα Καπράλου.
Δευτέρα 6 Μαΐου
Υποβρύχιος Ορίζοντας
Στον πυρήνα του «Υποβρύχιου ορίζοντα» βρίσκεται ένα απόφθεγμα που αποδίδεται από τον Διογένη Λαέρτιο στον Σωκράτη και το οποίο διάβασαν κάποτε οι Raqs: «Δύτης δεινός από τη Δήλο χρειάζεται να ‘ναι κανείς για να φτάσει στο βάθος της σκέψης του Ηρακλείτου».
Η βασική ιδέα είναι να σκεφτόμαστε φωναχτά για τις αλλαγές που συμβαίνουν όταν κάποιος βουτάει στα βαθιά: στη θάλασσα, στη σκέψη, στη ζωή. Οι Raqs έμαθαν επίσης πως στα ελληνικά η λέξη «μέθη», που αναφέρεται στη ζάλη που φέρνει το κρασί, χρησιμοποιείται επίσης για τη ζαλάδα που αισθάνονται οι δύτες στον βυθό. Πράγματι, μετά από κάθε κατάδυση ο ορίζοντας της συνείδησης και της σκέψης ανασυγκροτείται.
Συμμετέχουν:
Η Γιάννα Γιαμαρέλου, ψυχοθεραπεύτρια Gestalt, ο Ribwar Qobadi, ένας ποιητής που κολυμπά σε περισσότερες από μία γλώσσες (ελληνικά, κουρδικά και περσικά), και δύο δύτες, ο Θανάσης Χρονόπουλος και ο Αλέξανδρος Σωτηρίου (ο τελευταίος ασχολείται επίσης με τη θαλάσσια έρευνα και είχε συμμετάσχει στην υποβρύχια ανασκαφή του Ναυαγίου των Αντικυθήρων).
Τετάρτη 15 Μαΐου
Αποσυμπίεση
Καθημερινές πράξεις, όπως το να περπατάς, να μοιράζεσαι χώρο και πράγματα, να τρως μαζί με άλλους, αποτελούν μέρος της ζωής κάθε πόλης στον κόσμο. Το να κάνεις κάτι από αυτά θυμίζει την αποσυμπίεση που χρειάζεται να βιώσει κανείς όταν ανέρχεται στην επιφάνεια μετά από μια βουτιά στα βαθιά. Ο τρόπος που αντιμετωπίζει μια πόλη έναν ξένο, ο οποίος περπατά μέσα της, αναζητά βοήθεια ή πεινάει, καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο νιώθει η ίδια άνετα. Πώς μπορούν αυτές οι πράξεις, τις οποίες συχνά θεωρούμε δεδομένες, να συγκροτήσουν τη σχεδόν ξεχασμένη αρχαιοελληνική θεότητα, τη «Μήτιδα», ένα απόσταγμα σοφίας και πονηριάς, για τη ζωή σε ασυνήθιστους, κι όμως συνηθισμένους καιρούς;
Συμμετέχουν:
Η Γιώτα Πασσιά, αρχιτέκτονας και ερευνήτρια που αντιμετωπίζει τις πόλεις ως ζώνες δυνατοτήτων δράσης, ο Γιώργος Παπανικολάου, γιατρός και ιατρικός ερευνητής, ο οποίος συμμετέχει ενεργά στο κίνημα P2P, και η Mehboubeh Tavakoli, Ιρανή μετανάστρια στην Αθήνα, η οποία δημιούργησε και λειτουργεί μια κουζίνα που σιτίζει μετανάστες οι οποίοι δεν έχουν τα μέσα να συντηρηθούν μόνοι τους.
Πέμπτη 16 Μαΐου
Ρεύμα
Πώς κολυμπά κανείς πάνω ή κόντρα σ’ ένα δυνατό ρεύμα; Μπορεί αυτό να εκληφθεί ως μεταφορά για τους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι προσανατολίζονται προς την παρουσία ισχυρών δυνάμεων; Πώς καταλήγουν οι άνθρωποι να κινούνται, να παρασύρονται από το ρεύμα ή να στέκονται ανάμεσα στο πλήθος, βυθισμένοι σ’ έναν χορό φωνών και συναισθημάτων;
Συμμετέχουν:
Η Ειρήνη Κουμπαρούλη, ερευνήτρια, αρχιτέκτονας και ηθοποιός, ο Νίκος Αναστασόπουλος, αρχιτέκτονας που εστιάζει ιδιαίτερα σε δομές σχεδιασμένες για μετακίνηση, όπως είναι τα λιμάνια και τα αεροδρόμιο, και εργάζεται μεταξύ Ελλάδας και Νότιας Αμερικής, και η Αργυρώ Χιώτη, σκηνοθέτρια που διατηρεί ένα ειδικό ενδιαφέρον για τον δραματουργικό ρόλο και την αφηγηματική λειτουργία του χορού στο θέατρο.
Παρασκευή 17 Μαΐου
Κύμα
Έχει ήχο η ιστορία; Και μπορεί να ακουστεί αν κάποιο αφτί εκπαιδευτεί να ακούει τον χρόνο; Σε ποια γλώσσα μιλούν οι μέρες και οι νύχτες μας; Τι συμβαίνει όταν κάποιο είδος ήχου πεθαίνει και σβήνει, ενώ κάποιο άλλο ζητά να ακουστεί; Ποιοι είναι οι ήχοι της αμοιβαιότητας και της συντροφικότητας, της ηχώς και του αντίλαλου των πράξεων που ανασυγκροτούν την κοινωνία;
Συμμετέχουν:
Ο Μανώλης Μανουσάκης, καλλιτέχνης του ήχου, ο οποίος θα συζητήσει με τον Δημοσθένη Παπαμάρκο, συγγραφέα και σεναριογράφο με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους μύθους της ζωής και του θανάτου, και τον Νίκο Αγαπάκη, ο οποίος διδάσκει ελληνικά σε μετανάστες που φοιτούν σε ένα αυτοοργανωμένο νυχτερινό σχολείο.
Σάββατο 18 Μαΐου
Πλευστότητα
Κανείς δεν μπορεί να μάθει καταδύσεις χωρίς να μάθει πρώτα να επιπλέει. Ποιοι είναι οι παράγοντες που διατηρούν τους ανθρώπους ζωντανούς και ενεργούς, που θεραπεύουν και αποκαθιστούν, ενώ τονώνουν τους δεσμούς ανάμεσά τους; Είναι άραγε ο τρόπος με τον οποίο οι ειπωμένες ή ανείπωτες σκέψεις, ή ακόμα και οι χειρονομίες, καθώς και ένα δίκτυο πράξεων που εξαπλώνεται ραγδαία, ανέρχονται στην επιφάνεια της αλληλεγγύης και της αμοιβαιότητας από τα βάθη μιας κρίσης, μετατρεπόμενες σε γενικευμένες πηγές επιβίωσης – σαν τις σωστικές λέμβους που πλέουν στα κύματα της θάλασσας;
Συμμετέχουν:
Η Πολυξένη Παπαλέξη, φαρμακοποιός στο Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο Ελληνικού, η οποία δραστηριοποιείται στην ανακύκλωση ιατρικών και φαρμακευτικών πόρων, ειδικότερα για τις ανάγκες της νεομεταναστευτικής κοινότητας των Αθηνών, ο Αλέξανδρος Κιουπκιολής, πολιτικός επιστήμονας και θεωρητικός των κοινών, καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, και ο Θωμάς Τσαλαπάτης, ποιητής που οραματίζεται την ποίηση ως έναν χώρο παραγωγής νέων τρόπων χειρισμού της γλώσσας, ιδιαίτερα σε καιρούς κρίσης.
Συντελεστές
Σύλληψη, Σενάρια: RAQS MEDIA COLLECTIVE
Καλλιτεχνική Επιμέλεια: Κάτια Αρφαρά
Συντονισμός Συζητήσεων: Θεοδώρα Καπράλου
Έρευνα: Θεοδώρα Καπράλου, Αθηνά Σταματοπούλου
Στα ελληνικά, με ταυτόχρονη διερμηνεία στα αγγλικά
Δεν υπάρχει πρόσβαση σε αμαξίδια ΑμεΑ
Είσοδος ελεύθερη με σειρά προτεραιότητας
Οι θέσεις είναι περιορισμένες
Πληροφορίες
FAST FORWARD FESTIVAL 6
Raqs Media Collective | Πάμφιλος
15 – 24 Μαΐου | Ωδείο Αθηνών (Βασιλέως Γεωργίου Β’ 17-19 | Είσοδος από Ρηγίλλης) | 12:00-20:00
(η έκθεση κλείνει στις 17:00 τις ημέρες των συζητήσεων)
Είσοδος ελεύθερη
Συζητήσεις Πάμφιλου | Ωδείο Αθηνών | 18:00-20:00
6 Μαΐου | Υποβρύχιος ορίζοντας
15 Μαΐου | Αποσυμπίεση
16 Μαΐου | Ρεύμα
17 Μαΐου | Κύμα
18 Μαΐου | Πλευστότητα
Στα ελληνικά, με ταυτόχρονη διερμηνεία στα αγγλικά
Είσοδος ελεύθερη με σειρά προτεραιότητας
Οι θέσεις είναι περιορισμένες