ΕΚΘΕΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ ΣΤΗΝ ΔΥΤΙΚΗ ΑΤΤΙΚΗΣ

ΕΚΘΕΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ ΣΤΗΝ ΔΥΤΙΚΗ ΑΤΤΙΚΗΣ ΣΤΙΣ 15-11-2017
Στη δημοσιότητα δόθηκε η έκθεση ελέγχου κλιμακίου επιθεωρητών μετά από εντολή της Γενικής Επιθεωρήτριας Δημόσιας Διοίκησης, αναφορικά με τις πλημμύρες στις 15-11-2017 στη Δυτική Αττική.
Στην εν λόγω έκθεση διατυπώνονται οι εξής διαπιστώσεις:
• Η βροχόπτωση στον ορεινό όγκο Πατέρας – από όπου είχαν αφετηρία τα πλημμυρικά ύδατα -είχε ασυνήθιστη ένταση και μικρή σχετικά διάρκεια δηλαδή ήταν καταιγιστική. Έτσι το έδαφος των λεκανών απορροής δεν είχε την δυνατότητα να απορροφήσει μικρό έστω μέρος των υδάτων.
• Επιπλέον η ταχύτητα απορροής των παροχών ήταν μεγάλη καθώς στην περιοχή των λεκανών δεν είχε ληφθεί μέριμνα τουλάχιστον, να εκτελεστούν έργα ορεινής υδρονομίας ώστε να την μειώσουν.
• Δεν διαπιστώθηκε η ύπαρξη καμένης έκτασης φυτικού περιβάλλοντος στον ορεινό όγκο που αφορά την περιοχή.


• Πλημμυρικά νερά του χειμάρρου της Αγίας Αικατερίνης στο τμήμα εντός του παλαιού σχεδίου πόλεως ο χείμαρρος οδηγείται επιφανειακά με διάχυση σε πλακοσκεπή αγωγό ανεπαρκούς διατομής.
Όμως η ύπαρξη φρεατίων, δια των οποίων τα νερά οδηγούνται στον αγωγό, ουδέν προσέφερε στην αντιπλημμυρική προστασία κατά την διάρκεια του συμβάντος, καθότι, πολλές φορές λειτούργησαν αρνητικά λόγω της πίεσης του αγωγού και της ανεπάρκειάς του.
• Σημαντικό και κρίσιμο ρόλο επίσης στην εξέλιξη των γεγονότων, όσον αφορά την πόλη της Μάνδρας, είχε και ο συντονισμός των δύο ρεμάτων, που συνέρρευσαν στην ίδια περιοχή την ίδια στιγμή με την μέγιστη παροχή τους.
Η ταχύτητα του νερού που εισέβαλε στην πόλη, ήταν της τάξεως των 200 μ3/ δευτ., ενώ ο αγωγός απαγωγής που το δέχτηκε (αγωγός οδού Κοροπούλη), μπορούσε να δεχθεί μόνο 10 μ3/δευτ. Η μεγάλη παροχή σε συνάρτηση με την μείωση της ταχύτητας του νερού, λόγω περιορισμένης κλίσης του εδάφους και της ύπαρξης εμποδίων (οικήματα, κλπ), αύξησε το ύψος ροής (μέχρι και 2,0 με 2,5 μ), κατακλύζοντας τα οδοστρώματα των οδών στο κέντρο της πόλης λειτουργώντας ως αγωγός με πυθμένα τα εν λόγω οδοστρώματα και κάθετα στοιχεία τις προσόψεις των κτισμάτων, με τα γνωστά αποτελέσματα.
• Η περιοχή που διατρέχεται από τους χείμαρρους Σούρες και Αγ. Αικατερίνης και ειδικότερα από τον χείμαρρο Σούρες, αφενός βρίσκεται σε μεγάλο μέρος της εκτός σχεδίου πόλεως, σε σχετικά ερημική περιοχή και αφετέρου επειδή στην ευρύτερη περιοχή λειτουργούν λατομεία τα φορτηγά «σταυρώνουν» τα δρομολόγια μεταφοράς και απόρριψης μπάζων, με την μεταφορά αδρανών υλικών που προμηθεύονται στην περιοχή. Οι παραπάνω συνθήκες ευνοούν την παράνομη απόρριψη-απόθεση προϊόντων εκσκαφών ή κατεδάφισης κλπ. Στην κοίτη (ευρεία και βαθεία) του χειμάρρου.
• Πλημμυρικά ύδατα του ρέματος Σούρες κατά τη ροή τους εκτραπήκανε και επιφανειακά κατέκλυσαν την περιοχή βόρεια βορειανατολικά της πόλεως της Μάνδρας, επειδή συνάντησαν κάποιες κατασκευές μεταξύ των οποίων βιομηχανικά κτίρια, αμαξοστάσιο Δήμου Μάντρας κ.λπ.
Στην κοίτη των ρεμάτων Σούρες και Αγία Αικατερίνη παρεμβάλλονται αυθαίρετες
κατασκευές που εμποδίζουν την ροή του νερού (πχ ιδιοκτησίας Βακόντιου) .
Σημαντική και κρίσιμη ανθρώπινη παρέμβαση στην κοίτη του χειμάρρου Σούρες είναι και η ύπαρξη του Αμαξοστασίου του Δήμου Μάνδρας –Ειδυλλίας.
Το αμαξοστάσιο βρίσκεται σε χώρο που προέκυψε κατά το πλείστον από επιχωμάτωση της βαθειάς και της ευρείας κοίτης. Στο μέσο του διαμορφωμένου χώρου είχε διαμορφωθεί τεχνικό υποτυπώδους και εν πολλοίς ανεπαρκούς διατομής, για παροχέτευση των ανάντι ομβρίων.
Η από πολλά χρόνια ύπαρξη του αμαξοστασίου στο ίδιο σημείο, χωρίς να δημιουργεί προβλήματα, όπως ισχυρίστηκαν κάτοικοι, με κανένα τρόπο δεν μπορούσε να εξασφαλίσει, και την μελλοντική “συμπεριφορά” του για το ίδιο και για την πόλη αν εκτίθονταν σε πλημμυρικές παροχές. Το εν λόγω εργοτάξιο καταγράφεται ως αυθαίρετη κατασκευή και έχουν ήδη ξεκινήσει οι προβλεπόμενες διαδικασίες για τα αυθαίρετα.
Η ύπαρξη περαιτέρω κατασκευών μέσα στην υποτυπώδη κοίτη μετά το εργοτάξιο του Δήμου Μάνδρας είχαν μικρότερη συμμετοχή στην καταστροφή δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος των υδάτων ήδη είχαν εκτραπεί επιφανειακά προς άλλες κατευθύνσεις.
Γενικά, η εκτίμηση του ποσοστού «συνεισφοράς» κάθε κατασκευής που εμπόδισε τη ροή των υδάτων δεν δύναται να εκτιμηθεί από τους επιθεωρητές. Όμως, ισχυρίζονται με αρκετή βεβαιότητα, ότι το αποτέλεσμα που επέφεραν στο σύνολό τους οι αναφερόμενες κατασκευές ήταν σοβαρό.
• Σε ότι αφορά τα έργα αντιπλημμυρικής προστασίας που είχαν προγραμματισθεί για την περιοχή, διαπιστώθηκε η ωριμότητα της σχετικής μελέτης και ότι η ολοκλήρωση των προτεινομένων έργων θα επιδρούσε αποτελεσματικά στην πρόληψη και προστασία της πόλεως της Μάνδρας από την πλημμύρα.
Η καθυστέρηση που προέκυψε στην δημοπράτηση των εργασιών ήταν ένας κρίσιμος παράγονται που οφειλόταν σε γραφειοκρατικές διοικητικές διαδικασίες (που επιλύονται εσωτερικά εντός των υπηρεσιών του Δημοσίου).
Στην συγκεκριμένη περίπτωση οι εμμονές και οι αγκυλώσεις επί τυπικών θεμάτων και όχι επί της ουσίας, καθώς και η λανθασμένη αξιολόγηση των προτεραιοτήτων και της σημασίας και του επείγοντος της δημοπράτησης του έργου από πλευράς Δασικών Υπηρεσιών, εμπόδισαν την υλοποίηση ενός άκρως αναγκαίου έργου της αντιπλημμυρικής προστασίας, το οποίο θα αντιμετώπιζε σοβαρά τις αρνητικές επιπτώσεις την Μάνδρα ενός ενδεχόμενου πλημμυρικού φαινομένου όπως αυτό που συνέβη την 15η Νοέμβρη.
• Η Παλαιά Εθνική Οδός Ελευσίνας Θήβας (Π.Ε.Ο.Ε.Θ) λειτούργησε ως ανοικτός Αγωγός Ομβρίων με μεγάλη κλίση, που ευνόησε την ανάπτυξη υψηλών ταχυτήτων και που σε συνδυασμό με την μεγάλη ποσότητα του νερού που παροχετεύτηκε, δημιούργησε ένα τρομακτικό και πρωτόγνωρο φαινόμενο και αποτέλεσμα.
Ωστόσο, επειδή η υπάρχουσα εγκεκριμένη μελέτη αφορά το πιο πεδινό τμήμα του χειμάρρου, είναι αναγκαίο να συνταχθεί μελέτη που θα αντιμετωπίζει και το τμήμα αυτό την συνεισφορά του στην αντιπλημμυρική προστασία αλλά και στην εξασφάλιση της ασφαλούς κυκλοφορίας κατά την διάρκεια ανάλογων φαινομένων.
Δείτε ολόκληρη την έκθεση ελέγχου εδώ: https://drive.google.com/…/1razDorL36Y7hmZcEeGOnmPCyr…/view…